ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

• ΑΡΧΙΚΗ
• ΥΛΙΚΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
• ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Gradinarov, D. & Difova, E. 2014. Χρήση παρασιτοκτόνων, χημικών και δηλητηρίων στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου Rusenski Lom (ΖΕΠ Lomovete). Μελέτη περίπτωσης για τη δράση A3 του προγράμματος LIFE+ «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη» (LIFE10 NAT/BG/000152). BSPB, Σόφια. 16 σελ. [PDF]

 

Περίληψη:  Πριν 10 χρόνια, αναπαράγονταν 8 ζευγάρια Ασπροπάρη στο Εθνικό Πάρκο Rusenski Lom (Ζώνη Ειδικής Προστασίας Natura 2000Lomovete). Το 2012 υπήρχαν μόλις δύο αναπαραγόμενα ζευγάρια τα οποία εξαφανίστηκαν το 2014. Προφανώς, υπάρχει στην περιοχή μια συστηματική απειλή. Την άνοιξη του 2014, ομάδα της BSPB επισκέφτηκε την περιοχή για να συλλέξει στοιχεία και να εκτιμήσει το μέγεθος του προβλήματος. Η μελέτη αποκάλυψε ότι η διαδεδομένη ακατάλληλη χρήση σπόρων κατεργασμένων με φυτοπροστατευτικά, εντομοκτόνα και η αυθαίρετη απόρριψη των συσκευασιών των φυτοπροστατευτικών προϊόντων (που αντίκειται στους κανονισμούς ασφαλείας) από τη μία και η παράνομη δηλητηρίαση από την άλλη, αποτελούν πολύ σημαντικό πρόβλημα σε τοπικό (και πιθανόν και σε εθνικό) επίπεδο. Οι πρακτικές αυτές είναι μάλλον διαδεδομένες σε όλη τη χώρα και δείχνουν να αποτελούν σημαντική απειλή για πολλά είδη (κοινά και απειλούμενα) των οποίων οι πληθυσμοί μειώνονται.

Dobrev, V., Boev, Z., Oppel, S., Arkumarev, V., Dobrev, D., Kret, E., Βαβύλης, Δ., Saravia, V., Μπούνας, T. & Nikolov, S.C. 2015. Διατροφικές συνήθειες του Ασπροπάρη (Neophron percnopterus) στη Βουλγαρία και την Ελλάδα (2005-2013). Τεχνική Αναφορά για τη δράση A5 του Προγράμματος LIFE+ «Η επιστροφή του Ασπροπάρη» (LIFE10 NAT/BG/000152). BSPB, Σόφια. 28 σελ. [PDF]

Περίληψη: Στην Ανατολική Ευρώπη ο πληθυσμός του Ασπροπάρη μειώνεται πιο γρήγορα από οπουδήποτε αλλού, αλλά οι γνώσεις για τη σύσταση της δίαιτας και τη σχέση μεταξύ των τροφικών προτιμήσεων και των δημογραφικών παραμέτρων είναι λιγοστές για να υπάρξει σωστή διαχείριση διατήρησης. Η τεχνική αναφορά «Διατροφικές συνήθειες του Ασπροπάρη (Neophron percnopterus) στη Βουλγαρία και την Ελλάδα» εξετάζει αν η μείωση του πληθυσμού του Ασπροπάρη στη Βαλκανική Χερσόνησο μπορεί να συσχετισθεί με τις μεταβολές στη διατροφή που επηρέασαν την αναπαραγωγική παραγωγικότητα, παρακολουθώντας την αναπαραγωγική επιτυχία και συλλέγοντας υπολείμματα τροφής από 51 αναπαραγωγικές επικράτειες σε 63 διαφορετικές φωλιές την περίοδο 2005-2013.

 

Σκαρτσή Θ., Dobrev V., Oppel S., Καφετζής Α., Kret E., Karampatsa R., Saravia V., Μπούνας Τ., Βαβύλης Δ., Σιδηρόπουλος Λ., Arkumarev V., Dyulgerova S. & Nikolov S. C. 2014: Αποτίμηση της παράνομης χρήσης δηλητηρίων σε περιοχές Natura 2000 για τον Ασπροπάρη στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία κατά την περίοδο 2003-2012. Τεχνική Αναφορά για τη δράση Α3 του Προγράμματος LIFE+ «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη» (LIFE10 NAT/BG/000152). WWF Ελλάς, Αθήνα. 75 σελ. [PDF]

Περίληψη: Στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE+ «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη», εκπονήθηκε μελέτη για την παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Συλλέχθηκαν στοιχεία για την περίοδο 2003-2013 μέσω συνεντεύξεων με χρήστες γης και υπηρεσίες στις 27 περιοχές του Προγράμματος. Στην Ελλάδα, η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων επιβεβαιώθηκε από το 62,67% των χρηστών γης και το 80,91% των υπηρεσιών, ενώ στη Βουλγαρία από το 7,63% των χρηστών γης και το 27,91% των Υπηρεσιών (θα πρέπει, όμως, να αναφερθεί ότι οι ερωτηθέντες στη Βουλγαρία ανέφεραν την ακούσια δηλητηρίαση λόγω της εντατικής χρήσης παρασιτοκτόνων και τρωκτικοκτόνων – νόμιμες πράξεις με αρνητική, όμως,  επίδραση σε άγρια ζώα και γύπες).Οι κύριες κοινωνικές ομάδες που θεωρήθηκαν υπεύθυνες για τη χρήση των δηλητηριασμένων δολωμάτων στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα ερωτηματολόγια, είναι οι κυνηγοί, οι κτηνοτρόφοι και οι κάτοικοι χωριών/πόλεων, ενώ στη Βουλγαρία οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι. Οι κύριοι στόχοι των δηλητηρίων είναι οι σκύλοι, οι αλεπούδες και οι λύκοι στην Ελλάδα και τα έντομα και τα τρωκτικά στη Βουλγαρία. Οι κύριοι τύποι δολωμάτων που χρησιμοποιούνται για τη θανάτωση των επιβλαβών ζώων στην Ελλάδα είναι κομμάτια κρέας με παρασιτοκτόνο και κάψουλες με υδροκυάνιο. Προτείνεται σειρά μέτρων ενάντια στην παράνομη χρήση των δηλητηρίων ενώ πρέπει να ληφθούν επείγοντα μέτρα για τον έλεγχο της παράνομης χρήσης των δηλητηρίων και στις δύο χώρες που επιβιώνουν ακόμα οι τελευταίοι Ασπροπάρηδες.

 

 

Μπούνας Τ. 2015. Δημιουργία σταθμών συμπληρωματικής σίτισης για τη διατήρηση του Ασπροπάρη στην Ελλάδα. Τεχνική Αναφορά για τη Δράση C3 του Προγράμματος LIFE+ «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη» (LIFE10 NAT/BG/000152). Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα, Ελλάδα. 20 σελ. [PDF]

Περίληψη: Η παροχή ασφαλούς τροφής υψηλής ποιότητας σε συγκεκριμένες, ελεγχόμενες θέσεις – γνωστή και ως συμπληρωματική σίτιση – θεωρείται βασικό εργαλείο διαχείρισης για τη διατήρηση των πληθυσμών των πτωματοφάγων πουλιών. Θεωρείται ότι μπορεί να ωφελήσει τα πουλιά, αυξάνοντας τα ποσοστά επιβίωσης και μειώνοντας τον κίνδυνο δηλητηρίασης. Με τους πληθυσμούς του Ασπροπάρη να μειώνονται σταθερά, οι σταθμοί συμπληρωματικής σίτισης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την άμεση υποστήριξη των ατόμων που απομένουν. Η τρέχουσα τεχνική αναφορά βασίζεται σε επισκόπηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας και παρουσιάζει μία σειρά οδηγιών για τη δημιουργία σταθμών συμπληρωματικής σίτισης στην Ελλάδα, εστιάζοντας στην αύξηση της προοπτικής διατήρησης του Ασπροπάρη, σε περίπτωση που χρησιμοποιηθούν ως επείγον μέτρο διατήρησης αλλά και για μακροπρόθεσμη διαχείριση.

 

 

Nikolov S. 2014. Η περίπτωση του «Πασχάλη». Τελική Αναφορά (VER. 140604) [PDF]

Περίληψη: Ο «Πασχάλης» είναι ένας ανήλικος Ασπροπάρης που εκκολάφθηκε το 2013 στην Ελλάδα, στην περιοχή της Δαδιάς και στον οποίο τοποθετήθηκε δορυφορικός πομπός στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE+ «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη». Το πουλί ταξίδεψε με επιτυχία και έφτασε στους τόπους διαχείμασης και παρέμεινε στον νότιο Νίγηρα. Στις 27.2.2014 λήφθηκε το τελευταίο σήμα από το πουλί στη φύση, από μια τοποθεσία 115 χλμ ΒΑ του Zinder (γύρω στα 140 χλμ από τα σύνορα με τη Νιγηρία) και τα επόμενα σήματα έρχονταν από ένα σπίτι στο κοντινό χωριό. Μερικές μέρες αργότερα, ο πομπός εξάχθηκε στη Νιγηρία. Οι εταίροι του Προγράμματος ξεκίνησαν έρευνα για την υπόθεση χάρη στη συνεργασία με το Sahara Conservation Fund στον Νίγηρα και το Ινστιτούτο Ορνιθολογικής Έρευνας Α.Π. Λεβέντη στη Νιγηρία. Η έρευνα αποκάλυψε ότι ο «Πασχάλης» είχε σκοτωθεί από έναν παραδοσιακό κυνηγό γυπών που ερχόταν τακτικά από τη Νιγηρία. Καταγράφονται προσεγγίσεις διατήρησης διαφόρων επιπέδων για τoν περιορισμό του προβλήματος της παράνομης εμπορίας γυπών στη Νιγηρία και τον Νίγηρα, εκ των οποίων σε κεντρική θέση βρίσκεται μια ολοκληρωμένη διεθνής στρατηγική διατήρησης.

 

Andevski, J. & Delgado, I. Z. 2015. Τοξικολογικές και παρασιτολογικές αναλύσεις δειγμάτων Ασπροπάρη από Βουλγαρία και Ελλάδα. Τεχνική Αναφορά για τη Δράση Α1 του Προγράμματος LIFE+ «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη» (LIFE10 NAT/BG/000152). VCF & CAD, Ισπανία. 29 σελ. [PDF]

Περίληψη: Η κακή κατάσταση της υγείας λόγω της χρήσης παρασιτοκτόνων, αντιβιοτικών και άλλων κτηνιατρικών προϊόντων, τη μόλυνση με βαρέα μέταλλα και τις διάφορες ασθένειες, θεωρείται ως μία από τις κύριες αιτίες μείωσης του Βαλκανικού πληθυσμού του Ασπροπάρη στους τόπους αναπαραγωγής. Για να κατανοήσουμε περισσότερο αυτό το κρίσιμο θέμα, λήφθηκαν συνολικά 182 δείγματα (36 δείγματα αίματος για τοξικολογικές εξετάσεις και 146 δείγματα από τον λαιμό, την αμάρα και το μάτι για παθολογικές εξετάσεις) από 49 άτομα (κυρίως πτερωμένους νεοσσούς) την περίοδο 2012-2013 από διαφορετικές επικράτειες Ασπροπάρη στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Οι εξετάσεις έδειξαν ότι τα ανήλικα που εξετάστηκαν βρίσκονταν σε καλή κατάσταση κατά την περίοδο δειγματοληψίας – καμία παθογονική ή τοξική ουσία δεν τα είχε επηρεάσει. Παρόλο που δεν μπορούμε να βγάλουμε συμπεράσματα για το σύνολο των Βαλκανίων ή για άλλες χρονικές περιόδους, μπορούμε να πούμε ότι οι ασθένειες των άγριων ζώων και η αθροιστική δηλητηρίαση από βαρέα μέταλλα (συμεριλμβανομένου του μόλυβδου) και τοξικές ουσίες από γεωργικές ή κτηνιατρικές πρακτικές δεν φαίνεται να αποτλεέι σημαντική απειλή για τους Ασπροπάρηδες της Βουλγαρίας και της Ελλάδας.

 

 

Kret, E., Βαβύλης, Δ., Saravia, V. & Ντεμίρη, Κ. 2015. Ανίχνευση Δηλητηριασμένων Δολωμάτων με ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά στη Θράκη και την Κεντρική Ελλάδα. Ετήσια Αναφορά 2014. Τεχνική Αναφορά υπό τη δράση C1 του Προγράμματος LIFE+ "Η επιστροφή του Ασπροπάρη" (LIFE+10 NAT/BG/000152). Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία & WWF Ελλάς, Αθήνα. 41 σελ. PDF

Τα δηλητηριασμένα δολώματα αποτελούν μια από τις σημαντικότερες απειλές και η κύρια αιτία θνησιμότητας του Ασπροπάρη στην Ελλάδα. Τον Μάρτιο του 2014, δημιουργήθηκαν δύο ειδικές Ομάδες Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων στην Κεντρική Ελλάδα και τη Θράκη. Στόχος τους είναι ο έλεγχος και η έγκαιρη αφαίρεση από την ύπαιθρο των δηλητηριασμένων δολωμάτων και ζώων που μπορούν να προκαλέσουν περαιτέρω δηλητηρίαση. Οι Ομάδες Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων έκαναν περιπολίες στην ύπαιθρο, σε περιοχές που χρησιμοποιούνται τακτικά από τους Ασπροπάρηδες και τους άλλους γύπες, το Όρνιο και τον Μαυρόγυπα. Δόθηκε προτεραιότητα σε περιοχές όπου είχαν καταγραφεί περιστατικά δηλητηρίασης κατά το πρόσφατο παρελθόν ή είχαν αναφερθεί νέα περιστατικά από τη Δασική Υπηρεσία, τους Φορείς Διαχείρισης των Εθνικών Πάρκων και τους πολίτες. Το 2014, διεξάχθηκαν 53 περιπολίες στην Κεντρική Ελλάδα και 35 στη Θράκη, σε διάστημα 78 ημερών. Συνολικά, σε 19 περιπολίες βρέθηκαν 26 νεκρά ζώα που ήταν δηλητηριασμένα. Το πιο κοινό είδος ήταν ο σκύλος (κυνηγόσκυλα ή/και τσοπανόσκυλα) με 21 νεκρά ζώα (80% των συνολικών ευρημάτων) με δεύτερη την αλεπού με 4 νεκρά ζώα (15% του συνόλου). Σε ορισμένες περιπτώσεις, εντοπίστηκαν τα δηλητηριασμένα δολώματα τα οποία τις περισσότερες φορές αποτελούνταν από ένα κομμάτι κρέας με δηλητήριο. Οι κύριες αιτίες για τη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων είναι η εξόντωση θηρευτών όπως ο λύκος και η αλεπού, ο έλεγχος του πληθυσμού των αδέσποτων ζώων και οι συγκρούσεις μεταξύ κτηνοτρόφων και/ή κυνηγών. Οι τοξικολογικές εξετάσεις έδειξαν τρεις δραστικές ουσίες: Endosulfan, Carbofuran (και οι δύο απαγορευμένες στην Ελλάδα) και Methomyl. Οι Ομάδες Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων απέδειξαν ότι αποτελούν μια πρωτοποριακή και αποτελεσματική δράση πρόληψης, που καταδεικνύει επίσης την έκταση της παράνομης χρήσης των δηλητηριασμένων δολωμάτων. Πολλά πτωματοφάγα είδη, συμπεριλαμβανομένου του Ασπροπάρη, σώθηκαν από βέβαιο θάνατο.

 

 

Saravia, V., Kret, E., Dobrev, V. & Nikolov S. C. 2016. Αποτίμηση των αιτιών θνησιμότητας του Ασπροπάρη (Neophron percnopterus) στη Βουλγαρία και την Ελλάδα (1997-2015). Πληροφοριακό δελτίο για τη Δράση A1 του προγράμματος  LIFE+ «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη» (LIFE10 NAT/BG/000152). HOS, Athens. 9 σελ. [PDF]

Περίληψη: Από το 1997, έχουν καταγραφεί 73 νεκροί Ασπροπάρηδες. Για τους 61, η αιτία θανάτου έχει επιβεβαιωθεί ή υπάρχουν βάσιμες υποψίες. Οι ανθρωπογενείς παράγοντες θνησιμότητας ήταν πιο συχνοί (57%) από τους  φυσικούς (18%). Η πιο συχνή ανθρωπογενής αιτία θανάτου ήταν η δηλητηρίαση (86%) με δεύτερη την άμεση δίωξη (8%) και τρίτη την ηλεκτροπληξία (6%), ενώ η πιο συχνή φυσική αιτία θανάτου ήταν η θήρευση από άλλο ζώο/πουλί (36%) και η κακή κατάσταση της υγείας (27%). Οι πιο πρόσφατες καταγραφές (2012-2015) δείχνουν και πάλι μεγαλύτερη συχνότητα στην ανθρωπογενή θνησιμότητα (39%) σε σχέση με τις φυσικές αιτίες (29%). Τα ποσοστά, όμως, των φυσικών αιτιών θνησιμότητας δείχνουν σχετικά υψηλότερα από την προηγούμνεη περίοδο (από το 1997), πιθανόν λόγω της πιο εντατικής παρακολούθησης των φωλιών που επιτρέπει τον εντοπισμό των νεκρών ανήλικων στη φωλιά. Από το 1997, τα περισσότερα άτομα που βρέθηκαν νεκρά ήταν ενήλικα (61%), ακολούθησαν τα νεαρά πουλιά στη φωλιά (νεοσσοί και πτερωμένοι νεοσσοί, συνολικά 19%) και τα υπόλοιπα ήταν ανήλικα (15%). Η συνολική ανάλυση (1997 – 2015) ανά χώρα (Βουλγαρία έναντι της Ελλάδας) δείχνει παρόμοια ποσοστά των αιτιών θνησιμότητας (κυρίως δηλητηρίαση, με 15 νεκρά άτομα σε κάθε χώρα), αν και φαίνεται να υπάρχουν περισσότερες αποδείξεις για άμεση καταδίωξη στη Βουλγαρία με τρεις γνωστές υποθέσεις ενώ στην Ελλάδα δεν υπάρχει ούτε μία. Η ανάλυση των δεδομένων από τα τελευταία έτη (2012 – 2015) δείχνει μεγαλύτερο αριθμό υποθέσεων δηλητηρίασης στην Ελλάδα (επτά στην Ελλάδα έναντι μόνο δύο στη Βουλγαρία) αλλά περισσότερες περιπτώσεις άμεσης δίωξης και ηλεκτροπληξίας στη Βουλγαρία (δύο στη Βουλγαρία, καμία στην Ελλάδα).

 

Kret, E., Saravia, V., Dobrev, V., Popgeorgiev & Nikolov S. C. 2016. Αποτίμηση των κύριων απειλών στις περιοχές Natura 2000 για τον Ασπροπάρη (Neophron percnopterus) στη Βουλγαρία και την Ελλάδα (2012-2015). Πληροφοριακό Δελτίο για τη Δράση A3 του Προγράμματος LIFE+ «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη» (LIFE10 NAT/BG/000152). WWF Ελλάς, Αθήνα. 8 σελ. [PDF]

Περίληψη: Σκοπός της αναφοράς είναι η αποτίμηση των κύριων απειλών για τον Ασπροπάρη στις 27 περιοχές του δικτύου NATURA 2000 στις οποίες δραστηριοποιείται το πρόγραμμα αλλά και η εκτίμηση της επίδρασης του προγράμματος στον μετριασμό των κύριων απειλών του είδους. Συνολικά, αναγνωρίστηκαν εννέα απειλές για τον Ασπροπάρη ως οι πιο σημαντικές στις περιοχές του προγράμματος. Η πιο συχνή και σοβαρή απειλή ήταν η παράνομη δηλητηρίαση, που βρέθηκε σε 26 από τις 27 περιοχές NATURA 2000 που μελετήθηκαν (96%). Η έλλειψη τροφής (η μείωση των κτηνοτροφικών ζώων δηλαδή και το κλείσιμο χωματερών) αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή απειλή και αναγνωρίστηκε σε 12 ΖΕΠ (44%), και ακολουθεί η όχληση, σε 10 ΖΕΠ (37%). Η απώλεια της ετερογενείας των ενδιαιτημάτων, σε 9 ΖΕΠ (33%) και οι ανεμογεννήτριες, σε 2 ΖΕΠ (7%) αποτελούν σημαντικές απειλές μόνο σε Ελληνικές περιοχές του προγράμματος, ενώ η παράνομη θήρευση, σε 8 ΖΕΠ (30%) και η κλοπή των φωλιών, σε 6 ΖΕΠ (22%) αποτελούν σοβαρές απειλές κυρίως στη Βουλγαρία.

 

Dobrev, V., Kret, E., Σκαρτσή, Θ., Saravia, V., Μπούνας, Α., Oppel, S. & Nikolov, S.C. 2016. Ατομική παροχή συμπληρωματικής τροφής στους Ασπροπάρηδες  (Neophron percnopterus) της Βουλγαρίας και τη Ελλάδας (2012-2015). Τεχνική Αναφορά για τη Δράση C4 του Προγράμματος LIFE+ «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη (LIFE10 NAT/BG/000152). BSPB, Σόφια. 12σελ. [PDF]

Περίληψη: Η αναφορά  παρουσιάζει τα παρακάτω αποτελέσματα σε σχέση με την ατομική παροχή συμπληρωματικής τροφής σε ζευγάρια Ασπροπάρη στη Βουλγαρία και την Ελλάδα:
• Κάθε χρόνο παρασχέσθηκε ασφαλής τροφή σε 16 ζευγάρια κατά μέσο όρο, κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου.
• Η μέση παραγωγικότητα το 2014 και το 2015 ήταν υψηλότερη από το  επίπεδο αναφοράς πριν την έναρξη του προγράμματος, όπως και από τη μέση παραγωγικότητα κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων ετών του προγράμματος– 2012 και 2013.
• Ο μέγιστος αριθμός των παραδόσεων τροφής έφτασε τις 107 ανά έτος και ανά ζευγάρι.
• Η τροφή παραδόθηκε σε ειδικά επιλεγμένες θέσεις ή κοντά στη φωλιά.
• Η μέση ποσότητα ασφαλούς τροφής που παρασχέθηκε ανά φωλιά ήταν τα 62 κιλά ανά έτος.
• Γύρω στους 15 τοπικούς συνεργάτες βοήθησαν κάθε χρόνο για την εφαρμογή της δράσης.

Η ατομική παροχή συμπληρωματικής τροφής δεν ενδείκνυται σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν ανταγωνιστικά είδη κοντά τις φωλιές, όπως ο Κόρακας και το Όρνιο. Σε τέτοιες περιπτώσεις θα μπορούσε να γίνει αλλαγή του σημείου τοποθέτησης της τροφής. Είναι αναγκαία η συλλογή στοιχείων για το πόσο συχνά τρώνε τα πουλιά και το ποσοστό της παρεχόμενης τροφής που τελικά καταναλώνεται, προκειμένου να μελετηθούν ορισμένες πτυχές της βιολογίας τους όπως οι τροφικές προτιμήσεις, η παραγωγικότητα και η συμπεριφορά.

 

Dobrev, V., Kret, E., Σκαρτσή, Θ., Saravia, V., Μπούνας, Α., Oppel, S. & Nikolov, S.C. 2016. Φύλαξη φωλιών Ασπροπάρη (Neophron percnopterus) στη Βουλγαρία και την Ελλάδα (2012-2015). Τεχνική Αναφορά για τη Δράση C5 του Προγράμματος LIFE+ «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη» (LIFE10 NAT/BG/000152). BSPB, Σόφια. 13 σελ. [PDF]

Περίληψη: Το πρόγραμμα φύλαξης φωλιών που υλοποιήθηκε στα πλαίσια του προγράμματος «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη» είχε ως στόχο την αποτροπή των άμεσων απειλών για τις φωλιές του Ασπροπάρη όπως η όχληση, η κλοή αβγών και νεοσσών και η δίωξη, αλλά και τη συλλογή δεδομένων για τη βιολογία και την οικολογία του είδους. Κατά την εφαρμογή του προγράμματος LIFE+ «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη»,επιτεύχθηκαν τα παρακάτω αποτελέσματα σχετικά με τη φύλαξη των φωλιών Ασπροπάρη στη Βουλγαρία και την Ελλάδα:
• Για την περίοδο 2012 – 2015, φυλάχθηκαν κατά μέσο όρο 15 ζευγάρια (ή το 50% των ζευγαριών που γέννησαν) στη Βουλγαρία και την Ελλάδα
• Το πρόγραμμα διασφάλισε την προσωπική φύλαξη του 69% των νεοσσών, κατά μέσο όρο, από το 2012
• 7 ανήλικα σώθηκαν από τους φύλακες την περίοδο 2012 έως 2015, βελτιώνοντας την παραγωγικότητα του είδους κατά 5,7%
• 6 θανατηφόρες οχλήσεις κατά αναπαραγόμενων Ασπροπάρηδων εμποδίστηκαν
• Πάνω από 30 άτομα ασχολήθηκαν με το πρόγραμμα φύλαξης φωλιών κάθε χρόνο από το 2012, συμπεριλαμβανομένων πολλών εθελοντών από άλλες χώρες (π.χ. Λιθουανία, Καναδάς, ΗΠΑ, Ρουμανία, Γερμανία, κλπ).

 

Méndez, M., Godoy, J. A. & Donázar, J.A. 2015. Γενετική ανάλυση του Ασπροπάρη (Neophron percnopterus) στα Βαλκάνια και την Τουρκία. Τεχνική Αναφορά για τη Δράση A1 του προγράμματος LIFE+ «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη» (LIFE10 NAT/BG/000152). Doñana Biological Station, CSIC, Ισπανία. 20 σελ. [PDF]

Περίληψη: Διεξήχθηκε γενετική μελέτη των Βαλκανικών και Τουρκικών πληθυσμών του Ασπροπάρη για την αποτίμηση των γενετικών προτύπων του παρόντος και του παρελθόντος και την καλύτερη βαθμονόμηση της επίδρασης των γενετικών παραγόντων στην βιωσιμότητα του πληθυσμού. Συλλέχθηκαν δείγματα από 42 σύγχρονα (2010 -2013 ) και 18 μουσειακά δείγματα (που χρονολογούνται από το 1853 έως και τον 20ο αιώνα) στη Βουλγαρία, την Ελλάδα και την Τουρκία. Τα αποτελέσματα που βγήκαν υποστηρίζουν ότι ο Βαλκανικός πληθυσμός διαφοροποιείται από τον ιστορικό πιο γρήγορα από τον Τουρκικό πληθυσμό. Δεδομένου αυτού, θα ήταν εφικτή η ενίσχυση του Βαλκανικού πληθυσμού με πουλιά από την Τουρκία, αλλά αυτός ο τύπος ενεργής διαχείρισης δεν μπορεί να εφαρμοστεί αν δεν αντιμετωπιστούν οι κύριες αιτίες της μείωσης του πληθυσμού, λαμβάνοντας υπόψη και τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις από τη μετακίνηση ζώων ανάμεσα σε απομονωμένους πυρήνες αναπαραγωγής. Υπό αυτές τις συνθήκες και όχι μόνο λόγω γενετικών περιορισμών αλλά και δημογραφικών παραγόντων, η συντήρηση του Βαλκανικού πληθυσμού μοιάζει αβέβαιη και η εξαφάνιση μπορεί να είναι αναπόφευκτη μέσα σε λίγες δεκαετίες χωρίς τη λήψη άμεσων μέτρων διατήρησης για την παύση των κύριων περιοριστικών παραγόντων που αφορούν τη μη-φυσική θνησιμότητα και τις αρνητικές επιπτωσεις της γενετικής παρέκλισης. Γι’ αυτό τον λόγο, τα προγράμματα διαχείρισης θα πρέπει να περιλαμβάνουν την ενίσχυση του Βαλκανικού πληθυσμού και τη συστηματική γενετική παρακολούθηση προκειμένου να αποφευχθεί η ενδογαμική ύφεση, να μεγιστοποιηθεί η γενετική ποικιλότητα και, με αυτόν τον τρόπο, να αυξηθεί η βιωσιμότητα μακροπρόθεσμα.

 

Βαβύλης, Δ., Kret, D., Saravia, V. & Ντεμίρη, K. 2016. Ανίχνευση δηλητηριασμένων δολωμάτων με τη χρήση ειδικά εκπαιδευμένων σκύλων στη Θράκη και την Κεντρική Ελλάδα, Ετήσια Αναφορά 2015. Τεχνική Αναφορά για τη Δράση C1 του Προγράμματος LIFE+ «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη» (LIFE10 NAT/BG/000152). Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία & WWF Ελλάδας, Αθήνα. 48 σελ. [PDF - στα Ελληνικά με Αγγλική περίληψη]

Περίληψη: Το 2015, το δεύτερο έτος λειτουργίας των Ομάδων Σκύλων, εκτελέστηκαν 46 περιπολίες στην Κεντρική Ελλάδα και 21 στη Θράκη σε διάρκεια 64 ημερών, καλύπτοντας 171 χλμ. Βρέθηκαν συνολικά δηλητηριασμένα 39 νεκρά ζώα στην διάρκεια 16 περιπολιών. Το πιο κοινό είδος που βρέθηκε δηλητηριασμένο ήταν ο σκύλος (ποιμενικοί και/ή κυνηγετικοί σκύλοι), με σύνολο 24 νεκρών ζώων (61,6% των ευρημάτων), με δεύτερη την αλεπού, με 9 νεκρά άτομα (23,1% των ευρημάτων). Βρέθηκαν επίσης δηλητηριασμένα, 2 Όρνια, 2 Λύκοι και 2 οικόσιτες γάτες (5,1% των ευρημάτων αντίστοιχα). Συνολικά, βρέθηκαν 48 δηλητηριασμένα δολώματα (συνήθως στη μορφή ενός κομματιού δηλητηριασμένου κρέατος, αλλά και ως κέρινες «κάψουλες» που περιείχαν ζωικό λίπος και τοξική ουσία σε αρκετές περιπτώσεις). Οι κύριες πιθανές αιτίες για τη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων είναι οι ακόλουθες: εξόντωση αλεπούς ή λύκου, έλεγχος αδέσποτων σκύλων και προσωπικές διαμάχες μεταξύ κτηνοτρόφων και/ή κυνηγών.

 

Ντεμίρη, Κ. & Saravia, V. (2016) Η κατάσταση της παράνομης χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων στην Ελλάδα. 2012-2015. Τεχνική Αναφορά για τη Δράση C1 του Προγράμματος LIFE+ «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη» (LIFE10 NAT/BG/000152) Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα, σελ. 39 [PDF - στα Ελληνικά με Αγγλική περίληψη]

Η παρούσα έκθεση αποσκοπεί στο να παρουσιάσει τα χαρακτηριστικά του φαινομένου της παράνομης χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων στην Ελλάδα, αξιοποιώντας τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί από τα μέλη της Ομάδας Εργασίας Ενάντια στα Δηλητηριασμένα Δολώματα για το χρονικό διάστημα 2012-2015. Η ανάλυση των περιστατικών δηλητηρίασης -163 περιστατικά για το διάστημα 2012-2015- που έχουν καταχωρηθεί σε βάση δεδομένων σκοπεύει να ρίξει φως στις αιτίες, τις επιπτώσεις αλλά και τους παράγοντες που οδηγούν σε αυτή την παράνομη πρακτική. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των τοξικολογικών αναλύσεων των δηλητηριασμένων ζώων ή/και δολωμάτων, τα δηλητήρια που χρησιμοποιούνται συνήθως προϊόντα φυτοπροστασίας εγκεκριμένα ή μη. Τα πτωματοφάγα αρπακτικά πουλιά συγκαταλέγονται στην ομάδα άγριας πανίδας που πλήττεται περισσότερο από την παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων (30%του συνόλου των δηλητηριασμένων ζώων) ενώ τα σκυλιά εργασίας (ποιμενικά-20% και κυνηγετικά-19%) είναι η πιο θιγμένη ομάδα.

 

Bougain, C. & Oppel, S. 2016. Identification of important migration concentration areas of Egyptian vultures Neophron percnopterus from the Balkan population tracked by satellite telemetry. Training report under action A2 of the LIFE+ project “The Return of the Neophron” (LIFE10 NAT/BG/000152). BSPB & University of Strasbourg, Strasbourg. 22 p. [PDF] 

Summary: Avian scavengers are among the most threatened groups of birds around the world but they are very poorly protected. In Europe, the most endangered vulture species is the Egyptian vulture Neophron percnopterus, the only one migrating long distances to winter in Africa. The Iberian population has been intensively studied in the last years and their migration routes and wintering areas have been understood. Conversely, little is known about the Balkan population which has to fly a detour to avoid crossing the Mediterranean that may lead to areas where migrating birds concentrate. To identify the most important migration hotspots (i.e. where birds concentrate at roosting areas, bottlenecks and flight paths overlap in space), telemetry data from 14 Egyptian vultures from the Balkan population were analysed. Between 2010 and 2016, in total of 11,251 locations from immatures and adults were obtained that described different migration routes between autumn and spring. Because of the natural barrier, the birds have to fly a detour creating bottlenecks at the northern (autumn) and the southern (spring) margin of the Mediterranean Sea. Thus, the Egyptian vultures from the Balkans are flying longer and more tortuous migration routes than the birds from the Iberian population. The most important bottleneck was positioned in the Gulf of Iskenderun (South Turkey) and included more than 70 % of all the migrations. The second one was located around Suez in Egypt with exactly 70 % of the migrations passing through the area. The main concentration area was located in central Anatolia around Beypazari (one of the key breeding areas for the species in Turkey). Threats (e.g. wind-farms) were localized in important concentration areas but more research on the ground is needed to assess and mitigate them along the flyway of the Egyptian vultures.

 

Dobrev, V., Kafetzis, A., Skartsi, T., Saravia, V., Bounas, A., Sidiropoulos, L., Oppel, S., Manolopoulos, A., Popgeorgiev, G. & Nikolov, S.C. 2016. Identifying potentially dangerous electricity infrastructure to Balkan population of Egyptian vulture and mitigation measures.Technical report under action A6 of the LIFE+ project “The Return of the Neophron” (LIFE10 NAT/BG/000152). BSPB, Sofia. 18 p. [PDF]

Summary: Electrocution was identified as one of the main threats for the steeply declining Balkan population of the Egyptian vulture. To mitigate the threat by providing relevant information for insulation of the most dangerous pylons for vultures, mapping and risk assessment of electricity pylons were conducted in active and recent breeding territories of the species in Bulgaria (29) and Greece (11) in 2012 and 2013. All electricity pylons in the medium voltage (20 kW) electricity network within a buffer of 5 km around targeted Egyptian vulture nests were mapped – in total 9,496 pylons along more than 1,000 km power lines (7,071 pylons along more than 700 km power lines in Bulgaria and 2,425 pylons in Greece along more than 200 km power lines). Risk of electrocution was assessed for all mapped pylons and sensitivity maps were produced. A total of 5,572 pylons were identified as critically dangerous to birds (4,023 in BG and 1,549 in GR) and out of them 1,283 pylons in Bulgaria and 1,524 pylons in Greece are strongly recommended for insulation in the near future. Additionally, 4,643 pylons were mapped in one of the main congregation sites of the species in Eastern Africa and out of them 3,728 pylons were identified as dangerous to birds.

 

 

Βαβύλης, Δ., Kret, D., Saravia, V. & Ντεμίρη, K. 2016. Ανίχνευση δηλητηριασμένων δολωμάτων με τη χρήση ειδικά εκπαιδευμένων σκύλων στη Θράκη και την Κεντρική Ελλάδα, Ετήσια Αναφορά 2016 και συνοπτική αναφορά 201-2016. Τεχνική Αναφορά για τη Δράση C1 του Προγράμματος LIFE+ «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη» (LIFE10 NAT/BG/000152). Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία & WWF Ελλάδας, Αθήνα. 74 σελ. [PDF - στα Ελληνικά με Αγγλική περίληψη]

Περίληψη: Το 2016 διεξήχθησαν 40 περιπολίες στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα και 12 στη Θράκη. Συνολικά, σε 17 περιπολίες βρέθηκαν 25 νεκρά ζώα τα οποία ταυτοποιήθηκαν ως δηλητηριασμένα. Τα πιο κοινά είδη που βρέθηκαν νεκρά ήταν σκυλιά (ποιμενικοί σκύλοι ή/και οικόσιτοι σκύλοι), με 13 θανάτους (52% των ευρημάτων) και αμέσως μετά οι αλεπούδες με 7 θανάτους (28% των ευρημάτων). Συνολικά εντοπίστηκαν 20 δηλητηριασμένα δολώματα, όπου σε κάποιες περιπτώσεις ήταν ένα κομμάτι κρέας με τοξική ουσία, σε άλλες είχε χρησιμοποιηθεί ολόκληρο το κουφάρι ενός νεκρού ζώου, ενώ σε άλλες ήταν κάψουλα παραφίνης με περιεχόμενο λίπους και τοξικής ουσίας. Βάσει των εμπειριών που έχουν αποκτήσει οι Ομάδες Σκύλων και σύμφωνα με τις μαρτυρίες των ντόπιων, οι κύριοι λόγοι χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων πιθανότατα ήταν οι εξής: εξόντωση αλεπούς ή λύκου, έλεγχος των αδέσποτων σκύλων και προσωπικές αντιδικίες μεταξύ βοσκών ή/και κυνηγών.

< Πίσω