Συμμαχία 14 χωρών για την προστασία του Ασπροπάρη

18.12.2017

• ΑΡΧΙΚΗ
• Νεα
• Συμμαχία 14 χωρών για την προστασία του Ασπροπάρη

Οργανώσεις και φορείς από 14 χώρες στα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική ενώνουν τις δυνάμεις τους για τη διάσωση του απειλούμενου με εξαφάνιση γύπα Ασπροπάρη, αποδεικνύοντας ότι οι δράσεις προστασίας δεν γνωρίζουν σύνορα. Κοινό τους σημείο είναι το Πρόγραμμα LIFE «Επείγουσα Δράση για την Ενδυνάμωση του Βαλκανικού Πληθυσμού του Ασπροπάρη και τη Διασφάλιση της Μεταναστευτικής του Διαδρομής» (LIFE16 NAT/BG/000874) που ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2017 και θα διαρκέσει 5,5 χρόνια, με τη συνεισφορά του χρηματοδοτικού μέσου LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο Ασπροπάρης είναι παγκοσμίως απειλούμενο είδος και ο πληθυσμός του στα Βαλκάνια έχει υποστεί μείωση μεγαλύτερη από 80% κατά τα τελευταία 30 χρόνια με αποτέλεσμα να έχουν απομείνει λιγότερα από 70 ζευγάρια. Στην Ελλάδα, ο πληθυσμός του αριθμεί μόλις 5 ζευγάρια. Οι λόγοι της ραγδαίας αυτής μείωσης δεν βρίσκονται μόνο στους τόπους αναπαραγωγής στα Βαλκάνια αλλά και κατά μήκος της μεταναστευτικής του διαδρομής. Από τα τέσσερα είδη γύπα που αναπαράγονται στην Ευρώπη, ο Ασπροπάρης είναι ο μόνος τακτικός μετανάστης μεγάλων αποστάσεων. Κάθε φθινόπωρο, διανύει περισσότερα από 8.000 χλμ για να φτάσει στους τόπους διαχείμασης στην Αφρική, επιστρέφοντας στα Βαλκάνια την επόμενη άνοιξη.

Στόχος του Προγράμματος LIFE είναι η ενίσχυση του ανατολικότερου πληθυσμού Ασπροπάρη της Ευρώπης, λαμβάνοντας επείγοντα μέτρα διατήρησης για την αντιμετώπιση των κυριότερων απειλών στους τόπους αναπαραγωγής και κατά μήκος της μεταναστευτικής του διαδρομής. Το Πρόγραμμα είναι δομημένο πάνω στις δράσεις που υλοποιήθηκαν κατά την περίοδο 2011-2016 μέσω του Προγράμματος LIFE+ «Η Επιστροφή του Ασπροπάρη» (LIFE10 NAT/BG/000152), ενώ έχει κοινούς στόχους και ακολουθεί τις ίδιες κατευθύνσεις για τη διατήρηση και διάσωση του είδους με αυτές που διατυπώνονται στο Σχέδιο Δράσης Μεταναστευτικής Διαδρομής για τη Διατήρηση των Πληθυσμών Ασπροπάρη (Neophron percnopterus) των Βαλκανίων και της Κεντρικής Ασίας (EVFAP), που αποτελεί βασικό στοιχείο του Σχεδίου Δράσης Πολλαπλών Ειδών για τη Διατήρηση των Γυπών της Αφρικής και της Ευρασίας (Vulture Multi species Action Plan).

Το νέο Πρόγραμμα LIFE για την προστασία του Ασπροπάρη είναι από τα πιο φιλόδοξα προγράμματα διατήρησης που έχουν υλοποιηθεί ποτέ για την προστασία γυπών και βασίζεται σε δύο βασικούς άξονες: 1) Επίτευξη σταθερής αύξησης του πληθυσμού στους τόπους αναπαραγωγής στα Βαλκάνια και 2) Βελτίωση των συνθηκών για τη διατήρηση του είδους κατά μήκος της μεταναστευτικής διαδρομής και στους τόπους διαχείμασης, ελαχιστοποιώντας ιδιαίτερα τις απώλειες των ενήλικων ατόμων.

Στην περιοχή των Βαλκανίων (Βουλγαρία, Ελλάδα, Αλβανία, ΠΓΔΜ) θα εφαρμοστούν δράσεις δημιουργίας ασφαλών ζωνών για τους γύπες (απαλλαγμένες από δηλητηριασμένα δολώματα και με επαρκή ασφαλή τροφή) και θα αναπτυχθούν οι δυνατότητες και υποδομές για τη δημιουργία στο κοντινό μέλλον ενός προγράμματος αναπλήρωσης του φυσικού πληθυσμού, που θεωρείται απαραίτητο για την ταχεία ανάσχεση και αναστροφή της υπάρχουσας μείωσης. Η διασπορά δηλητηριασμένων δολωμάτων αποτελεί μεγάλο πρόβλημα σε όλες τις χώρες των Βαλκανίων, γι’ αυτό και το Πρόγραμμα σκοπεύει να αναπαράγει τις επιτυχημένες δράσεις που εφαρμόστηκαν ήδη στην Ελλάδα για την ευαισθητοποίηση των φορέων, των άμεσα εμπλεκόμενων χρηστών γης και του ευρύ κοινού, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα Βαλκανικό Δίκτυο ενάντια στα δηλητήρια. Με σκοπό την καταπολέμηση της παράνομης χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων, στην Ελλάδα προβλέπεται η σύνταξη Τοπικών Σχεδίων Δράσης ενάντια στα δηλητήρια σε σημαντικές για τον Ασπροπάρη περιοχές, η δημιουργία μικρών ταϊστρών που θα διασφαλίζουν τη διαθεσιμότητα ασφαλούς τροφής για το είδος και η λειτουργία Ομάδων Ανίχνευσης δηλητηριασμένων δολωμάτων με ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά στην ευρύτερη περιοχή των Μετεώρων, την Ήπειρο και τη Θράκη.

Όσον αφορά τη μεταναστευτική διαδρομή του είδους, στο πλαίσιο του Προγράμματος θα αναπτυχθούν επείγουσες δράσεις που προτάθηκαν στο Διεθνές Σχέδιο Δράσης Μεταναστευτικής Διαδρομής για την αντιμετώπιση των απειλών. Δυστυχώς, μεγάλα τμήματα των χωρών της Μέσης Ανατολής (Αίγυπτος, Λίβανος και Συρία) και ορισμένων Αφρικανικών χωρών (Τσαντ, Αιθιοπία, Νίγηρας, Νιγηρία και Σουδάν) αποτελούν πεδίο πολεμικών συγκρούσεων. Γι’ αυτό και η στρατηγική του Προγράμματος είναι η διασφάλιση της μεταφοράς εμπειρίας και η ενδυνάμωση των δομών στις περιοχές εκείνες όπου μπορεί να αυτό να γίνει με ασφάλεια, καθώς και η συνεργασία με τοπικές οργανώσεις (Κυβερνητικές και Μη-Κυβερνητικές). Οι κύριοι στόχοι είναι η μείωση των απωλειών λόγω ηλεκτροπληξίας στις κύριες περιοχές κουρνιάσματος στην Αιθιοπία, πιλοτικές δράσεις για την εξάλειψη της χρήσης της Στρυχνίνης ή άλλων δηλητηρίων που χρησιμοποιούνται ενάντια στα αδέσποτα σκυλιά για τον έλεγχο της λύσσας –ιδιαίτερα σε σημαντικές περιοχές συνάθροισης των γυπών στην Αιθιοπία και το Τσαντ–, η δημιουργία τοπικών δομών για την καταπολέμηση της χρήσης των πουλιών στην παραδοσιακή ιατρική (Νιγηρία) και η ενδυνάμωση των τοπικών δομών για την καταπολέμηση της παράνομης θανάτωσης των πουλιών (Μέση Ανατολή).

Στο πλαίσιο του Προγράμματος θα αναπτυχθεί μια εκτενής εκστρατεία ενημέρωσης - ευαισθητοποίησης, που στοχεύει σε όλες τις εμπλεκόμενες κοινωνικές ομάδες. Στις δράσεις επικοινωνίας του Προγράμματος περιλαμβάνονται η δημιουργία τοιχογραφιών μεγάλων διαστάσεων με θέμα τον Ασπροπάρη, η ενδυνάμωση των δομών των τοπικών φορέων μέσω ειδικών εκπαιδευτικών σεμιναρίων, η δημιουργία ειδικών εκδόσεων, η υλοποίηση δράσεων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και η εκπαίδευση των τοπικών κοινωνιών για την υιοθέτηση πρακτικών φιλικών προς τους γύπες και την προώθηση τεχνικών για τη δημιουργία ασφαλών ζωνών για τα πουλιά.

Συντονιστής του Προγράμματος είναι η Βουλγαρική Ορνιθολογική Εταιρεία/BirdLife Βουλγαρίας (BSPB) και συνεργαζόμενοι φορείς είναι η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία/BirdLife Ελλάδας, το WWF Ελλάς, η Βρετανική Ορνιθολογική Εταιρεία/BirdLife Αγγλίας (RSPB), η DoğaDerneği/BirdLife Tουρκίας (DD), τα περιφερειακά γραφεία της BirdLife International σε Αφρική και Μέση Ανατολή, το Ορνιθολογικό και Ερευνητικό Ινστιτούτο Α.Π. Λεβέντη (APLORI), το CMS Raptors MoU, και η Οργάνωση Green Balkans.

Πίσω